5.3.4 Risicofinanciering

In verschillende stadia van business development en ondernemersdemografie is geld nodig. Met leningen en participaties wordt risicokapitaal verstrekt aan Overijsselse ondernemers die willen starten en (door)groeien. Hiermee wordt werkgelegenheid behouden en gecreëerd.

Context

  • Het Participatiefonds PPM Oost is een revolverend fonds met vroege fase risicokapitaal van € 50.000 – 2,5 miljoen voor high tech MKB-bedrijven uit de topsectoren..Aandeelhouders via Oost N.V. zijn de Nederlandse Staat, de provincie…

Acties

  1. Ten aanzien van het Participatiefonds PPM Oost: in 2016 monitoren wij op de volgende aspecten: - Aantal participaties (totaal en voor betreffende jaar). - Totaal geïnvesteerd vermogen in euro’s. - Gemoeide werkgelegenheid bij uitgezette leningen en participaties fonds PPM in aantallen fte. - Breakdown naar inzet en resultaten per topsector. - Mate van revolverendheid in percentage en omvang.

  2. Ten aanzien van de Houdstermaatschappij Fondsen Overijssel (HFO): in 2016 monitoren wij op de volgende aspecten: - Aantal participaties en leningen (totaal en voor betreffende jaar). - Totaal geïnvesteerd vermogen in euro’s. - Uitgelokte investeringen. - Gemoeide werkgelegenheid bij uitgezette leningen en participaties fonds IFO in aantallen fte.

  3. Ten aanzien van Wadinko: in 2016 monitoren wij op de volgende aspecten: - Aantal participaties (totaal en voor betreffende jaar) in relatie tot de werkgelegenheid. - Totaal geïnvesteerd vermogen in euro’s.

Toelichting op voortgang

Participatiefonds PPM Oost (Q3 2016):

  • Aantal participaties (totaal en voor betreffende jaar). Totaal 154, waarvan 60 participaties en 94 Gelderse kredieten). In 2016: 17 nieuwe financieringen (waarvan 1 participatie), 9 exits (waarvan 4 participaties) en 14 faillissementen (waarvan 5 participaties).
  • Totaal geïnvesteerd vermogen in euro’s. 45,8 miljoen euro in basisfonds, 9,2 miljoen kredieten. Gecommitteerd fondsvermogen was eind 2015 101,5 miljoen.
  • Gemoeide werkgelegenheid bij uitgezette leningen en participaties fonds PPM in aantallen behouden en gecreëerde arbeidsplaatsen. 1576 (bron: Jaarverslag 2015).
  • Breakdown naar inzet en resultaten per topsector. In aantal participaties: 11% Agrofood, 8% EMT, 4% marktfondsen, 33% HTSM, 21% Life Sciences/Health en 24% maakindustrie (bron: kwartaalrapportage 3 2016 PPM Oost.)
  • Mate van revolverendheid in percentage en omvang. Revolverendheid wordt over 6 jaar gemeten, ingaand per 2015. In 2015 was er een verlies van -6,2 miljoen. Mate van revolverendheid is -3,7% (bron: kwartaalrapportage 3 2016 PPM Oost.). De jaargegevens voor 2016 worden in 2017 bekend.

Houdstermaatschappij Fondsen Overijssel (HFO), (Q3 2016):

Het jaar 2016 was het eerste jaar dat de Houdstermaatschappij en werkfondsen volledig operationeel waren. Twee belangrijke mijlpalen in 2016 waren de oplevering van de Strategische beleidsplannen en instemming dat fonds-in-fonds investeringen binnen het Innovatiefonds mogelijk zijn. Daarnaast hebben de fondsen niet stil gezeten.

In februari 2016 is de regeling ‘Innovatiekredieten’ opengesteld met een eerste plafond van € 750.000. In 2016 zijn 6 kredieten verstrekt. De gemiddelde doorlooptijd van de verstrekte kredieten bedroeg drie maanden. Na deze eerste ervaringen zal het instrument in het vierde kwartaal 2016 worden geëvalueerd. Daarbij wordt een ondernemerspanel betrokken.

Daarnaast is gestart met een pilot om - vooruitlopend op goedkeuring van het Strategisch beleidsplan - alvast deelnemingen in bedrijven te nemen. Diverse leads zijn verder gebracht, waarbij in enkele gevallen bleek dat deze niet binnen het huidige Investeringsreglement van het Innovatiefonds pasten (Encapson en Dovideq). Omdat het Investeringsreglement van PPM Oost meer ruimte biedt dan die van het Innovatiefonds, heeft PPM Oost vanuit het Participatiefonds PPM Oost in deze bedrijven geïnvesteerd. De eerste investering vanuit het Innovatiefonds wordt begin 2017 verwacht.  

Hieronder wordt op de verschillende indicatoren van het Innovatiefonds ingegaan:

  • Aantal participaties en leningen (totaal en voor betreffende jaar). Totaal: 0 participaties, 13 leningen (10 grote leningen, 3 kredieten). In 2016 zijn 4 nieuwe financieringen (3 kredieten, 1 grote lening) verstrekt, 2 leningen vervroegd afgelost en 3 bedrijven waaraan een lening is verstrekt failliet gegaan (Service2Media, Talk 360 (RBN RingCredible) en Informaat).
  • Totaal geïnvesteerd vermogen in euro’s. Totaal geïnvesteerd: 11.341.000 euro.
  • Uitgelokte investeringen. 11,7 publiek + 10 miljoen euro privaat uit ‘Voorloperleningen' en  2 maal 224.000 euro (kredieten). In totaal 22,15 miljoen euro uitgelokte investeringen (publiek en privaat samen).
  • Gemoeide werkgelegenheid bij uitgezette leningen en participaties fonds IFO in aantallen fte. Voorloperleningen: 184 arbeidsplaatsen behouden, bij exit verwacht 250 arbeidsplaatsen. Kredieten: 9 behouden arbeidsplaatsen.  

Wadinko

In 2016 heeft Wadinko geparticipeerd in twee ondernemingen, Frankenhuis en Wijndragers. Daarnaast heeft zij bij een viertal participaties aanvullende financiering verstrekt. Één participatie is failliet gegaan en het belang in Bomefa is verkocht aan een (nieuwe) aandeelhouder die zelfstandig verder gaat. Daarmee heeft Wadinko in 2016 € 2,8 miljoen geïnvesteerd. Bij de participaties van Wadinko wordt een groei van 70 medewerkers aan werkgelegenheid verwacht.

Financiën

Toelichting op voortgang

Het budget voor deze prestatie was beschikbaar voor een toevoeging van middelen aan de voorziening Deelneming HFO. In deze voorziening storten wij het verschil tussen het door ons gestorte vermogen in de HFO en de intrinsieke waarde van de HFO. De intrinsieke waarde van de HFO in de concept jaarrekening 2016 is hoger dan wij op basis van de realisatiecijfers 2015 hadden verwacht. De storting in de voorziening is daarom niet nodig geweest. Sterker nog, een deel van de in 2015 gevormde voorziening kon vrijvallen. Dit verklaart de negatieve last in 2016 en het positieve saldo op deze prestatie van € 5,5 miljoen.

De niet benodigde storting in 2016 van € 5,3 miljoen en het uit de voorziening Deelneming HFO vrijvallende bedrag van € 0,2 miljoen blijven voor de HFO beschikbaar in de uitvoeringsreserve KVO. In die uitvoeringsreserve is daarnaast  nog € 17,7, miljoen beschikbaar voor de HFO. De totale € 23,2 miljoen is beschikbaar als dekking voor de door HFO uit te zetten middelen (leningen en participaties) in de komende jaren.

Op basis van het statenvoorstel Optimale inrichting provinciale financiën (PS/2014/1051) dient het bedrag van € 23,2 miljoen te worden overgeheveld naar de Algemene Financieringseserve (AFR). In deze reserve worden de middelen gestort die worden gebruikt ter financiering van provinciale bezittingen zoals deelnemingen en verstrekte leningen.

Na overheveling van de € 23,2 miljoen is in de AFR, tezamen met de daarin reeds gestorte bedragen voor de HFO, € 36,86 miljoen beschikbaar ter financiering van de HFO. De voorziening Deelneming HFO bedraagt eind 2016 € 5,2 miljoen. In totaal is dan € 42,06 miljoen gereserveerd en voorzien voor de HFO. Dit komt overeen met het maximale investeringsvolume van IFO I en II (€ 41,5 miljoen) en de gestorte bedragen voor de beheerskosten HFO in 2015 (€ 0,28 miljoen) en 2016 (€ 0,28 miljoen). In 2017 wordt nog eens € 0,28 miljoen in de AFR gestort voor de beheerskosten van de HFO.

De in de AFR gestorte bedragen staan overigens los van de wijze van funding van de HFO. Op basis van een door de Algemene Vergadering vastgestelde geconsolideerde jaarbegroting krijgt de HFO via een agiostorting dan wel een lening, de beschikking over de voor dat jaar benodigde middelen voor investeringsbesluiten van de Werkfondsen (bewaarfunctie).

Wij stellen u voor € 23,2 miljoen te onttrekken aan de reserve Uitvoering Kwaliteit van Overijssel en toe te voegen aan de Algemene Financieringsreserve.

Basisinformatie

Verantwoordelijk portefeuillehouder:

Eddy van Hijum.

Rol provincie:

Wij vervullen de rol van regisseur.

Looptijd prestatie:

Structureel.

Relatie met reserve Ecologische Hoofdstructuur/Kwaliteit van Overijssel?

Ja. Bijbehorend investeringsvoorstel:

Project website

Website Innovatiefonds